|
|
|
|
1. त्याकाळी कनान देशात फारच तीव्र दुष्काळ पडला होता.
|
1. And the famine H7458 was sore H3515 in the land H776 .
|
|
2. याकोबाच्या मुलांनी मिसरहून आणलेले सगळे धान्य घरातील माणसांनी खाऊन संपल्यावर याकोब आपल्या मुलांना म्हणाला, “तुम्ही पुन्हा मिसरला जा व आपल्याला खाण्यासाठी आणखी धान्य विकत आणा.”
|
2. And it came to pass H1961 , when H834 they had eaten up H3615 H398 H853 the corn H7668 which H834 they had brought H935 out of Egypt H4480 H4714 , their father H1 said H559 unto H413 them , Go again H7725 , buy H7666 us a little H4592 food H400 .
|
|
3. परंतु यहूदा याकोबास म्हणाला, “त्या देशाच्या प्रमुख अधिकाऱ्याने आम्हाला ताकीद दिली; तो म्हणाला, ‘तुम्ही जर तुमच्या धाकटया भावाला तुमच्या बरोबर माझ्याकडे आणले नाही तर मी तुमच्याशी बोलणार देखील नाहीं.’
|
3. And Judah H3063 spoke H559 unto H413 him, saying H559 , The man H376 did solemnly protest H5749 H5749 unto us, saying H559 , Ye shall not H3808 see H7200 my face H6440 , except H1115 your brother H251 be with H854 you.
|
|
4. तेव्हा तुम्ही बन्यामीनाला आमच्याबरोबर पाठवत असाल तरच आम्ही जाऊन धान्य आणू.
|
4. If H518 thou wilt H3426 send H7971 H853 our brother H251 with H854 us , we will go down H3381 and buy H7666 thee food H400 :
|
|
5. पण तुम्ही बन्यामीनाला पाठवणार नाही तर मग आम्ही धान्य आणावयास जाणार नाही. तुमच्या धाकटया भावाशिवाय तुम्ही परत मागे येऊ नका असे त्या आधिकाऱ्याने आम्हास बजावून सांगितले आहे.”
|
5. But if H518 thou wilt not H369 send H7971 him , we will not H3808 go down H3381 : for H3588 the man H376 said H559 unto H413 us , Ye shall not H3808 see H7200 my face H6440 , except H1115 your brother H251 be with H854 you.
|
|
6. इस्राएल (याकोब) म्हणाला, “पण तुम्हाला आणखी एक भाऊ आहे असे त्या प्रमुख अधिकाऱ्याला तुम्ही का सांगितले? आणि त्यामुळे तुम्ही मला पेचात का पाडले?”
|
6. And Israel H3478 said H559 , Wherefore H4100 dealt ye so ill H7489 with me, as to tell H5046 the man H376 whether ye had yet H5750 a brother H251 ?
|
|
7. त्या भावांनी उत्तर दिले, “त्या प्रमुख अधिकाऱ्याने आम्हा सर्वाविषयी काळजी व चिंता दाखवून मोठया प्रेमाने व कळकळीने आपल्या घरच्या सर्वाविषयी विचारपूस केली, कारण त्याला आपल्या घरच्या सर्वाविषयी माहिती करुन घ्यावयास पाहिजे होती. त्याने आम्हाला विचारले, ‘तुमचा बाप अजून जिवंत आहे का? तुमचा एखादा भाऊ सध्या घरी आहे का?’ आम्ही तर तुसती त्याच्या प्रश्नांची उत्तरे दिली. आम्हाला काय माहीत की तो आमच्या भावाला त्याच्याकडे घेऊन यावयास सांगेल म्हणून.”
|
7. And they said H559 , The man H376 asked us straitly H7592 H7592 of our state , and of our kindred H4138 , saying H559 , Is your father H1 yet H5750 alive H2416 ? have H3426 ye another brother H251 ? and we told H5046 him according to H5921 the tenor H6310 of these H428 words H1697 : could we certainly know H3045 H3045 that H3588 he would say H559 , Bring your brother down H3381 H853 H251 ?
|
|
8. मग यहुदा आपल्या बापाला म्हणाला, “बाबा बन्यामीनाला माझ्याबरोबर पाठवा. मी त्याची सगळी काळजी घेईन, कारण आम्हाला धान्य आणावयास मिसराला गेलेच पाहिजे; नाही तर आपण सर्व आपल्या मुलाबाळांसकट मरुन जाऊ.
|
8. And Judah H3063 said H559 unto H413 Israel H3478 his father H1 , Send H7971 the lad H5288 with H854 me , and we will arise H6965 and go H1980 ; that we may live H2421 , and not H3808 die H4191 , both H1571 we H587 , and H1571 thou H859 , and also H1571 our little ones H2945 .
|
|
9. त्याच्या सुरक्षिततेची हमी मी घेतो; तसेच त्याची सगळी जबाबदारीही मी घेतो. मी जर त्याला परत माघारी आणू शकलो नाही तर मग तुम्ही मला जन्माचा दोषी ठरवा.
|
9. I H595 will be surety H6148 for him ; of my hand H4480 H3027 shalt thou require H1245 him: if H518 I bring H935 him not H3808 unto H413 thee , and set H3322 him before H6440 thee , then let me bear the blame H2398 forever H3605 H3117 :
|
|
10. तुम्ही आम्हाला अगोदरच जाऊ दिले असते तर आतापर्यंत धान्य आणण्याच्या आमच्या दोन फेऱ्या झाल्या असत्या.”
|
10. For H3588 except H3884 we had lingered H4102 , surely H3588 now H6258 we had returned H7725 this H2088 second time H6471 .
|
|
11. मग त्यांचा बाप इस्राएल म्हणाला, “हे जर अगदी खरे असेल तर मग तुम्ही बन्यामीनाला तुमच्याबरोबर घेऊन जा; परंतु त्या प्रमुख अधिकाऱ्याकरिता आपल्या देशातून आपण मिळवलेल्या काही किंमती वस्तू, काही पदार्थ म्हणजे थोडा मध, पिस्ते, बादाम, डिंक, गंधरस वगैरे देणग्या भेट म्हणून घेऊन जा.
|
11. And their father H1 Israel H3478 said H559 unto H413 them, If H518 it must be so H3651 now H645 , do H6213 this H2063 ; take H3947 of the best fruits H4480 H2173 in the land H776 in your vessels H3627 , and carry down H3381 the man H376 a present H4503 , a little H4592 balm H6875 , and a little H4592 honey H1706 , spices H5219 , and myrrh H3910 , nuts H992 , and almonds H8247 :
|
|
12. यावेळी दुप्पटीपेक्षा पैसा बरोबर न्या. मागच्यावेळी तुम्ही दिलेला जो पैसा तुमच्या गोण्यामधून परत आला तोही परत घेऊन जा; कारण कदाचित त्या अधिकाऱ्याकडून काही चूक झाली असेल.
|
12. And take H3947 double H4932 money H3701 in your hand H3027 ; and the money H3701 that was brought again H7725 in the mouth H6310 of your sacks H572 , carry it again H7725 in your hand H3027 ; peradventure H194 it H1931 was an oversight H4870 :
|
|
13. बन्यामीनाला घेऊन त्या अधिकाऱ्याकडे परत जा.
|
13. Take H3947 also your brother H251 , and arise H6965 , go again H7725 unto H413 the man H376 :
|
|
14. त्या अधिकाऱ्यापुढे तुम्ही जाऊन उभे राहाल तेव्हा सर्व समर्थ देव तुम्हाला सहाय्य करो अशी मी प्रार्थना करतो; तसेच तो बन्यामीनाला व शिमोनाला सुखरुपपणे परत मागे पाठवो यासाठी ही देवाची प्रार्थना करतो. असे घडले नाही तर मग माझ्या मुलांना गमावल्याबद्दल मी शोक करीन.”
|
14. And God H410 Almighty H7706 give H5414 you mercy H7356 before H6440 the man H376 , that he may send away H7971 H853 your other H312 brother H251 , and Benjamin H1144 . If H834 I H589 be bereaved H7921 of my children , I am bereaved H7921 .
|
|
15. अशा रीतीने त्या भावांनी प्रमुख अधिकाऱ्याकरिता भेट वस्तू घेतल्या व पहिल्यावेळी घेतले होते त्याच्या दुप्पट पैसे यावेळी संगती घेतले बन्यामीनाला घेऊन ते मिसर देशाला रवाना झाले.
|
15. And the men H376 took H3947 H853 that H2063 present H4503 , and they took H3947 double H4932 money H3701 in their hand H3027 , and Benjamin H1144 ; and rose up H6965 , and went down H3381 to Egypt H4714 , and stood H5975 before H6440 Joseph H3130 .
|
|
16. मिसरमध्ये त्या भावांच्याबरोबर योसेफाने बन्यामीनास पाहिले; तेव्हा योसेफ आपल्या कारभाऱ्यास म्हणाला, “या लोकांना माझ्या घरी आण. एक चांगला पोसलेला पशू मारुन भोजन तयार कर, कारण हे सर्वजण दुपारी माझ्याबरोबर भोजन करतील.”
|
16. And when Joseph H3130 saw H7200 H853 Benjamin H1144 with H854 them , he said H559 to the ruler of H834 H5921 his house H1004 , Bring H935 H853 these men H376 home H1004 , and slay H2873 H2874 , and make ready H3559 ; for H3588 these men H376 shall dine H398 with H854 me at noon H6672 .
|
|
17. तेव्हा त्या कारभाऱ्याने त्याला सांगितल्याप्रमाणे भोजनाची सर्व तयारी केली. नंतर त्याने त्या सर्व भावांना योसेफाच्या घरी नेले.
|
17. And the man H376 did H6213 as H834 Joseph H3130 bade H559 ; and the man H376 brought H935 H853 the men H376 into Joseph H3130 's house H1004 .
|
|
18. योसेफाच्या घरी नेल्यावर ते भाऊ फार घाबरले. ते म्हणाले, “मागच्या वेळी आपल्या पोत्यात आपण दिलेले पैसे परत ठेवण्यात आले म्हणून आपणास येथे आणले आहे, त्यावरुन आपणास दोषी ठरवून ते आपली गाढवे घेतील व आपल्याला गुलाम करतील असे वाटते.”
|
18. And the men H376 were afraid H3372 , because H3588 they were brought H935 into Joseph H3130 's house H1004 ; and they said H559 , Because of H5921 H1697 the money H3701 that was returned H7725 in our sacks H572 at the first time H8462 are we H587 brought in H935 ; that he may seek occasion H1556 against H5921 us , and fall H5307 upon H5921 us , and take H3947 us for bondmen H5650 , and our asses H2543 .
|
|
19. म्हणून मग ते भाऊ योसेफाच्या कारभाऱ्याकडे गेले.
|
19. And they came near H5066 to H413 the steward H376 H834 H5921 of Joseph H3130 's house H1004 , and they communed H1696 with H413 him at the door H6607 of the house H1004 ,
|
|
20. ते म्हणाले, “महाराज, आम्ही शपथ घेऊन खरे तेच सांगतो; मागच्या वेळी आम्ही धान्य खरेदी करण्यासाठीच आलो होतो.
|
20. And said H559 , O H994 sir H113 , we came indeed down H3381 H3381 at the first time H8462 to buy H7666 food H400 :
|
|
21. This verse may not be a part of this translation
|
21. And it came to pass H1961 , when H3588 we came H935 to H413 the inn H4411 , that we opened H6605 H853 our sacks H572 , and, behold H2009 , every man H376 's money H3701 was in the mouth H6310 of his sack H572 , our money H3701 in full weight H4948 : and we have brought it again H7725 H853 in our hand H3027 .
|
|
22. This verse may not be a part of this translation
|
22. And other H312 money H3701 have we brought down H3381 in our hands H3027 to buy H7666 food H400 : we cannot H3808 tell H3045 who H4310 put H7760 our money H3701 in our sacks H572 .
|
|
23. परंतु योसेफाच्या घरच्या कारभाऱ्याने उत्तर दिले, “भिऊ नका; माझ्यावर विश्वास ठेवा; तुमच्या व तुमच्या पित्याच्या देवाने तुमच्या पोत्यात देणगी म्हणून ते पैसे ठेवले असतील. मागच्या खेपेच्या धान्याचे पैसे तुम्ही मला दिले याची मला पक्की आठवण आहे.” नंतर त्या कारभाऱ्याने शिमोनाला तुरुंगातून सोडवून घरी आणले.
|
23. And he said H559 , Peace H7965 be to you, fear H3372 not H408 : your God H430 , and the God H430 of your father H1 , hath given H5414 you treasure H4301 in your sacks H572 : I had H935 your money H3701 . And he brought Simeon out H3318 H853 H8095 unto H413 them.
|
|
24. मग त्या कारभाऱ्याने त्या भावांना योसेफाच्या घरी आणले; त्याने त्यांना पाय धुण्यासाठी पाणी दिले व त्यांनी पाय धुतले. मग त्याने त्यांच्या गाढवांस वैरण दिले.
|
24. And the man H376 brought H935 H853 the men H376 into Joseph H3130 's house H1004 , and gave H5414 them water H4325 , and they washed H7364 their feet H7272 ; and he gave H5414 their asses H2543 provender H4554 .
|
|
25. आपण योसेफासोबत भोजन करणार आहो हे त्या भावांना समजले. तेव्हा त्यांनी दुपारपर्यंत काम करुन योसेफाला देण्याच्या भेटीची तयारी केली.
|
25. And they made ready H3559 H853 the present H4503 against H5704 Joseph H3130 came H935 at noon H6672 : for H3588 they heard H8085 that H3588 they should eat H398 bread H3899 there H8033 .
|
|
26. योसेफ घरी आला तेव्हा त्या भावांनी त्याच्यासाठी आपल्या सोबत आणलेली भेट अर्पण केली व त्यांनी त्याला भूमिपर्यंत लवून मुजरा केला.
|
26. And when Joseph H3130 came H935 home H1004 , they brought H935 him H853 the present H4503 which H834 was in their hand H3027 into the house H1004 , and bowed themselves H7812 to him to the earth H776 .
|
|
27. मग योसेफाने ते सर्व बरे खुशाल आहेत ना, याची विचारपूस केली. तो म्हणाला, “तुमचे म्हातारे वडील, ज्यांच्याबद्दल तुम्ही मागे मला सांगितले, ते बरे आहेत का? ते अजून जिवंत आहेत ना!”?
|
27. And he asked H7592 them of their welfare H7965 , and said H559 , Is your father H1 well H7965 , the old man H2205 of whom H834 ye spoke H559 ? Is he yet H5750 alive H2416 ?
|
|
28. त्या भावांनी उत्तर दिले, “होय महाराज! आमचे वडील सुखरुप आहेत; ते अजून जिवंत आहेत.” आणि त्यांनी पुन्हा लवून नमन केले.
|
28. And they answered H559 , Thy servant H5650 our father H1 is in good health H7965 , he is yet H5750 alive H2416 . And they bowed down their heads H6915 , and made obeisance H7812 .
|
|
29. मग योसेफाने आपला सख्खा भाऊ बन्यामीन यास पाहिले. (योसेफ व बन्यामीन यांची आई एकच होती) तो म्हणाला, “तुम्ही मला ज्याच्याविषयी सांगितले तो हाच का तुमचा भाऊ?” नंतर योसेफ बन्यामीनास म्हणाला, “मुला! देव तुझ्यावर कृपा करो!”
|
29. And he lifted up H5375 his eyes H5869 , and saw H7200 his brother H251 H853 Benjamin H1144 , his mother H517 's son H1121 , and said H559 , Is this H2088 your younger H6996 brother H251 , of whom H834 ye spoke H559 unto H413 me? And he said H559 , God H430 be gracious H2603 unto thee , my son H1121 .
|
|
30. मग योसेफ घाईघाईने खोली बाहेर निघून गेला. आपला प्रिय भाऊ बन्यामीन याला प्रेमाने घट्ट मिठी मारावी असे त्याला फार वाटले आणि त्याला खूप रडू आले; म्हणून गुपचूप तो आपल्या खोलीत गेला व खूप रडला.
|
30. And Joseph H3130 made haste H4116 ; for H3588 his bowels H7356 did yearn H3648 upon H413 his brother H251 : and he sought H1245 where to weep H1058 ; and he entered into H935 his chamber H2315 , and wept H1058 there H8033 .
|
|
31. मग तोंड धुऊन तो परत आला; मग स्वत:स सावरुन तो म्हणाला, “आता आपण भोजनास बसू या.”
|
31. And he washed H7364 his face H6440 , and went out H3318 , and refrained himself H662 , and said H559 , Set on H7760 bread H3899 .
|
|
32. योसेफ एकटाच एका मेजावर बसला होता. त्याचे भाऊ दुसऱ्या मेजावर एकत्र बसले; मिसरचे लोक आणखी दुसऱ्या मेजावर बसले कारण इब्री लोकांबरोबर जेवणे चुकीचे आहे असे ते मानीत.
|
32. And they set on H7760 for him by himself H905 , and for them by themselves H905 , and for the Egyptians H4713 , which did eat H398 with H854 him , by themselves H905 : because H3588 the Egyptians H4713 might H3201 not H3808 eat H398 bread H3899 with H854 the Hebrews H5680 ; for H3588 that H1931 is an abomination H8441 unto the Egyptians H4714 .
|
|
33. योसेफाचे भाऊ त्याच्या समोरील मेजावर बसले. त्यांच्या बसण्याची व्यवस्था त्यांच्या ज्येष्ठतेप्रमाणे केली असल्यामुळे ते चकित होऊन एकमेकांकडे पाहू लागले.
|
33. And they sat H3427 before H6440 him , the firstborn H1060 according to his birthright H1062 , and the youngest H6810 according to his youth H6812 : and the men H376 marveled H8539 one H376 at H413 another H7453 .
|
|
34. वाढपी, योसेफाच्या पुढच्या मेजावरील पक्वान्ने घेऊन त्यांना वाढीत होते; परंतु त्यांनी बन्यामीनास इतरापेक्षा पांचपट अधिक वाढले. ते सर्व भाऊ योसेफाबरोबर भरपूर जेवले व मनमुराद प्यायले.
|
34. And he took H5375 and sent messes H4864 unto H413 them from H4480 H854 before H6440 him : but Benjamin H1144 's mess H4864 was five times so much as H7235 H4480 H4864 H2568 H3027 any H3605 of theirs . And they drank H8354 , and were merry H7937 with H5973 him.
|